آمار زلزله‌های بالای ۵ریشتر در۲ سال اخیر

خبرگزاری مهر – گروه فناوریهای نوین: در حالی که ایران در سال گذشته ۶ زلزله مهم و در تابستان سال جاری ۵ زلزله بیش از ۵ ریشتر را تجربه کرده است مسئولان کشور اقدام به حذف روز ایمنی در برابر زلزله در تقویم کردند که این امر اعتراض محققان این حوزه را موجب شده است.

به گزارش خبرنگار مهر، زمین لرزه یا زلزله به حرکات ناگهانی و سریع پوسته زمین گفته می شود. این حرکات ناشی از آزادسازی انرژی در یک نقطه داخلی زمین است که به آن کانون زلزله می گویند. از کانون زلزله یکسری امواج ارتجاعی با عنوان "امواج زمین لرزه ای" در تمام جهتها حتی به بخشهای داخلی تر زمین گسیل می شوند.

ممکن است یک زلزله به همراه خود پیش لرزه و پس لرزه هایی داشته باشد که این دو قبل و بعد از زلزله اصلی ممکن است وقوع یابند. وقوع پس لرزه و پیش لرزه به نحوه آزاد شدن انرژی زلزله بستگی دارد.

گاهی اوقات قبل از بروز زلزله اصلی، یکسری زلزله هایی با بزرگای کمتر از زلزله اصلی به وقوع می پیوندد که معمولا فراوانی آنها با نزدیک شدن به زمان وقوع لرزش اصلی افزایش می یابد که به آن پیش لرزه می گویند.

پس از پیش لرزه ها، لرزش اصلی یا "مهلرزه" رخ می دهد. در این حالت کلیه انرژی ذخیره شده در سنگها به یکباره آزاد می شود. پس لرزه نیز زلزله های خفیف تری هستند که غالبا پس از لرزش اصلی از حوالی کانون زلزله اصلی منشاء می گیرند. پس لرزه ها می توانند حتی تا سالها پس از وقوع زلزله های اصلی نیز به طول انجامد.

ایران به واسطه وجود گسل های فراوان به عنوان کشوری زلزله خیز معرفی می شود. گسل ها ایران به این شرح است:

گسل البرز: شرق گرگان تا لاهیجان بین واحد گرگان تا رشت و البرز قرار دارد.

گسل آبیک – فیروزکوه: از آبیک قزوین تا فیروزکوه در بخش جنوبی البرز کشیده شده است و قسمتی از آن به نام مشا – فشم خوانده می شود.

گسل سمنان: در شمال سمنان قرار دارد و جدا کننده کوه های البرز از ایران مرکزی است. این گسل از شرق تا دامغان و از غرب تا دشتهای ده نمک – گرمسار امتداد دارد.

گسلهای البرز غربی و آذربایجان: شامل گسل های تبریز، آستارا و ارومیه می شود.

گسلهای ایران مرکزی: گسل طرود، گسل میامی، گسل درونه (گسل بزرگ کویر)، گسل قم – زفره و گسل دهشیر – بافت (گسل نایین- بافت) از گسل های ایران مرکزی محسوب می شوند.

گسل‌های شرق و جنوب شرقی ایران: شامل گسل هریرود، گسل نهبندان، گسل نایبند و گسل بشاگرد می شود.

گسل‌های زاگرس

در نقشه فوق رنگ قرمز زمین لرزه هایی با برزگای بیش از ۱/۷، رنگ نارنجی، زمین لرزه هایی که برزگای کمتر از ۷ و بیشتر از ۱/۶ و رنگ زرد زمین لرزه هایی با برزگای کمتر از ۶ و بیشتر از ۱/۵ را نشان می دهد.

مهمترین زلزله های کشور در دو سال اخیر

داده های به دست آمده از زلزله های مهم کشور در سال گذشته نشان می دهد که در سال گذشته ۶ زلزله مهم رخ داد که از آن جمله می توان به زلزله شمال غربی سراوان در ۱۰ اردیبهشت با بزرگای ۱/۵ ریشتر، باختر بندر سوزا واقع در جزیره قشم در روز ۳۱ تیرماه با بزرگای ۵/۵ و زلزله بخش بلده شهرستان نور در هفته سوم مردادماه اشاره کرد. بلده نیز از ۲۲ تا ۲۹ مرداد ماه ۸۸، ۹ زلزله را با بزرگای ۴/۲ تا ۲/۴ تجربه کرده است.

زلزله جنوب شرقی مسجد سلیمان در روز ۱۳ مهر ماه با ۵/۱ ریشتر، زلزله پاکدشت در روز ۲۵ مهر ماه با بزرگای ۹/۳ و زلزله باختر بندرعباس در روز ۱۳ آبان ماه با بزرگای ۹/۴ از دیگر رخدادهای لرزه ای ایران در سال گذشته است. به مجموع این رخدادهای لرزه ای کشور باید زلزله فیروزکوه در روز ۳۰ دی ماه سال گذشته به بزرگی ۲/۴ ریشتر در عمق ۵ کیلومتری زمین اضافه کرد. دلیل این زلزله گسل مشاع است. گسل مشاع گسلی فعال است ولی نمی توان پیش بینی کرد که اتفاق افتادن زلزله ادامه خواهد داشت یا خیر.

مهمترین زلزله های قابل اشاره در سال جاری (۸۹) نیز سه زلزله تربیت حیدریه در روز ۸ مردادماه جاری به بزرگای ۸/۵، زلزله جنوب بردسیر کرمان روز ۹ مردادماه به بزرگای ۶/۵ ریشتر و زلزله اشکنان فارس در روز ۳۰ تیرماه به بزرگای ۷/۵ ریشتر است.

زلزله کازرون در روز ۵ مهرماه با بزرگای ۹/۵ رخ داد. در این محل ۱۱ سال پیش در سال ۱۳۷۸ زلزله ای با بزرگای ۳/۶ رخ داد و منشاء این زلزله ها پهنای گسل زاگرس بوده است. این زلزله دارای ۲۳ پس لرزه بوده که بزرگترین آن را ۸/۳ ریشتر اعلام شد.

در ساعت ۲۶ دقیقه بامداد روز یکشنبه ۲۸ شهریور زلزله ای در فیروزکوه با بزرگای ۴/۳ در ایستگاه های لرزه نگاری

پژوهشگاه بین المللی زلزله به ثبت رسید. این زلزله خفیف بوده و مردم فیروز کوه تنها لرزشی را احساس کردند.

در ساعت ۶ و ۴۱ دقیقه بامداد روز سه شنبه ۱۶ شهریورماه هرمزگان را پنجمین زمین لرزه مهم تابستان امسال را با بزرگای بیش از ۵ تجربه کرد. این زلزله در منطقه "جناح" شهرستان بستک در استان هرمزگان رخ داد که بزرگای آن ۳/۵ گزارش شد.

زمین لرزه بستک با بزرگای ۳/۵ پس از زمین لرزه ۳۰ تیر سال جاری بستک با بزرگای ۸/۵، زمین لرزه ۸ مرداد سال جاری تربت حیدریه با بزرگای۵/۵، زمین لرزه ۹ مرداد با بزرگای ۴/۵ لاله زار کرمان و زمین لرزه ۵ شهریور سال جاری "ترود" دامغان با بزرگای ۸/۵ پنجمین زمین لرزه مهم تابستان امسال با بزرگای بیش از ۵ در فلات ایران است و دومین لرزه اصلی در منطقه بستک استان هرمزگان با بزرگای بیش از ۵ است.