گزارش سیل توچال ورامین – شهریور ۱۳۹۴

گزارش سیل توچال ورامین – شهریور  ۱۳۹۴

در تاریخ  ۱ / ۷ / ۱۳۹۴  و با هدف بررسی روند وقوع حادثه سیل و مستند سازی آن جهت به اشتراک گذاشتن تجربیاتی از این دست با دیگر مدیران بحران کشور ، تیمی به سرپرستی اینجانب علیرضا سعیدی و با همراهی مدیران بحران سازمان آبفای تهران ( آقایان مهندسین دودانگه ، پناهی آذر ؛ منصوری ، اصلانی پور ، امینی و احمدی)  از محل وقوع سیل توچال ورامین بازدید میدانی انجام گردید .

توجه : کلیه رخداد های ثبت شده در این گزارش برگرفته از مصاحبه های انجام شده با مسئولان دولتی و هموطنان عزیزمان است که در زمان حادثه در محل حضور داشته و خود در نجات جان حادثه دیدگان نقش فعال داشته اند.

روستای توچال از جمله روستاهای خوش آب و هوا در منطقه ورامین است که عموما با باغهای انار خود میزبان هموطنان کم بضاعت منطقه است ، اغلب هموطنانی که با هدف استراحت و تفریح به منطقه       می آیند  به همراه ماشین های خود در مسیر رودخانه فصلی که قبل از سیل دارای درختچه هایی بوده است توقف کرده و مستقر می گردیده اند

بارش شدید باران در بالا دست منطقه حادثه ، ظرف مدت کوتاهی موجب می گردد که رودخانه فصلی توچال ، که قبل از وقوع بارش مدتهای مدید خشک بوده است ، به سرعت پر آب شده و آب تجمیع شده از به بهم پیوستن چندین جویبار فرعی موجب گردد تا حجم قابل توجهی آب  به سرعت به سوی محل اتصال دو روستای پائین دست ( روستای دو دانگه و چهاردانگه ) رهسپار گردد

رسیدن آب تجمیع شده با حضور چند خانواده که برای برداشتن آب از چشمه ای در همین محل حضور داشته اند هم زمان می گردد ، متاسفانه ماشینهای این خانواده ها در مسیر حرکت آب و در بستر رودخانه قرار داشته است که بر اثر فشار آب، ماشینها به همراه سرنشینان خود به ارامی از جا کنده و در چند متر پائین تر به پایه های یک کانال روباز که آب کشاورزی را بین دو روستا منتقل می کرده است گیر می کند، اولین کشته این سیل، از فرزندان یکی از این خانواده ها بوده است که در ماشین خود در زیر این کانال روباز در میان پایه های بتنی دست ساز آن گیر افتاده است .

با مسدود شدن مسیر رودخانه در این گلوگاه توسط ماشین ها و با افزوده شدن چوب و گیاهانی که آب با خود آورده است، مسیر آب برای چند دقیقه به نحوی بسته می شود که حجم عظیمی آب به یکباره در پشت آن جمع می گردد و با فشار بالایی که به پایه های وارد می کند موجب شکسته شدن پایه های بتنی کانال روگذر آب می گردد ، اکنون این حجم عظیم آب، وارد محدوده ای می گردد که از هر دو سو توسط دیوارهای باغ هایی که حریم رود را رعایت نکرده اند محدود شده است که این امر ، خود به بالا رفتن سطح آب و افزودن به توان آن کمک می کند این در حالی است که جاده اسفالت دقیقا در این نقطه، تقریبا همسطح با بستر رودخانه می باشد.

سیل که اکنون با خود ماشینهای محبوس شده را حمل می کند  در مسیر خود چند ماشین دیگر را نیز که صاحبانشان قصد داشته اند خود را از مسیر حرکت سیل نجات دهند را به همراه خود می برد. این ماشینها که اغلب دارای سرنشین هستند به همراه آب به سمت پائین دست رودخانه که خوشبختانه وسیع و تقریبا مسطح است برده می شوند که با توزیع آب در سطح و کاهش ارتفاع آب و سرعت آن ، ماشینهایی که سیل به همراه خود می آورده است در این نقطه متوقف می شوند که تعدادی از سرنشینان این ماشینها توسط اهالی و ماشینهای دو دیفرانسیلی که در منطقه حضور داشته اند نجات پیدا می کنند.

سه تن از کشته شدگان این حادثه، پسران جوانی بودند که برای تفریح در مسیر رودخانه اتراق کرده بودند و رسیدن سیل قصد داشتند با ماشین از بستر رود خارج شوند که سیل آنها را به همراه ماشینشان با خود برده است .

انچه در این سیل می تواند بسیار مورد توجه مدیران بحران قرار بگیرد، نقش چند عامل اساسی زیر         می باشد:

۱- نقش برجسته کانال رو گذر آب مابین دو روستا که در ایجاد این حادثه دلخراش نقش اصلی را داشته و با محبوس کردن ماشینها در پشت خود، منجر به تجمیع آب و آغاز وقوع سیل بوده است

۲- عدم توجه به بحث رعایت حریم رودخانه ، جانمایی و کد ارتفاعی جاده آسفالته ، نقش دیوارهای باغ دو سمت رودخانه که موجب سوار شدن آب بر روی جاده آسفالته گردیده است

۳- ضعف در طراحی زیر گذر های مسیر رودخانه که در زمان حادثه نتوانسته اند نقش خود را به خوبی ایفا نموده و این امر موجب شده است که آب بر روی جاده دقیقا در همین نقطه سوار گردد.

در خاتمه لازم به یادآوری است که بارش باران فوق الذکر و وقوع سیل موجب شد تا چند نکته که از دید مدیران پنهان مانده بود عیان شود

اول آنکه بارش موجب جدا شدن و فرو افتادن تخته سنگی بزرگ در کنار جاده آسفالته گردیده است که بعد متوجه شدیم دقیقا بر روی خط انتقال آب اصلی قرار دارد و در حال حاضر سه قطعه سنگ مشابه هم در شرف فرو افتادن هستند

دوم شسته شدن خاک ؛ در مسیر رود، موجب بیرون آمدن یک خط ۱۰۰۰ آب آشامیدنی گردید که در صورتی که سیل قطعات سنگ بزرگ به همراه داشت می توانست موجب شکستن و بروز فاجعه ای بزرگ تر از انچه روی داده بود بگردد که لطف خدا شامل حال ساکنین پائین دست شد و لوله آب فوق الذکر توانست فشار  را تا پایان سیل تحمل نماید.

در پایان تشکر ویژه ای دارم از مدیران بحران سازمان آبفای تهران که بنده را در تهیه و تنظیم این گزارش همراهی نموده اند.

 

 

6 اکتبر، 2015 | برچسبها: ، ،