آغازدیرهنگام مقاوم‌سازی ساختمانهای
به گزارش جام جم آنلاین، روز گذشته گرچه در اقدامی دیرهنگام، معاون بازسازی سازمان مدیریت بحران کشور از تخصیص اعتبار ۱۰۰ میلیارد تومانی برای مقاوم‌سازی تهران خبر داد.
کارشناسان و فعالان حوزه ساخت و ساز در کشور در حالی ساخت و سازهای غیراصولی و ناایمن را بزرگ‌‌‌ترین تهدید این بخش می‌دانند که رعایت نکردن استانداردهای اولیه ساخت و ساز موجب شده است عمر مفید ساختمانهای ایران از یک دهه نیز فراتر نرود.
این بحران تا جایی پیش رفته است که رئیس شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی، فقط ۱۰درصد ساخت و سازهای کشور را مطابق استاندارد دانسته و معتقد است به‌کار‌گیری افراد غیر‌حرفه‌ای، نبود کارگر ماهر، استفاده از مصالح غیراستاندارد، نبود نظارت کافی مهندسان ناظر و بی‌توجهی به بحث نظارت فنی موجب احداث ساختمانهای غیرایمن در کشور شده است.
بحران ایمنی در ساخت و سازهای شهری درحالی مطرح است که طرح مجدد موضوع احتمال وقوع زلزله در تهران و نگرانی‌هایی که از بابت خسارات جانی و مالی ناشی از تخریw ساختمانهای لرزان و نامقاوم وجود دارد به دغدغه‌های مردم و مسوولان در بحث زلزله دامن زده است.
بحران ساخت و سازهای غیرمقاوم در کشور طی سالهای اخیر با سود هنگفتی که نصیب سوداگران آن بویژه در بخش مسکن کرده است، موجب افزایش تخلفات ساختمانی و ساخت و سازهای غیرمجاز شده و همین امر به بحران کیفیت ساخت و سازهای شهری بویژه در کلانشهر تهران دامن زده است.
زنگ خطر بحران ساختمانهای ناامن در هنگام زلزله هشداری است به متولیان ساخت و ساز و مسوولان مبنی بر این‌که علاوه بر ساختمانهای واقع در بافت‌های فرسوده که قطعا در زمان بروز زلزله خسارات فراوانی متحمل خواهند شد، ساختمان‌هایی با طراحی نامناسب و بنایی غیرمقاوم که بخش عمده ساختمانهای نوساز شهرها را به خود اختصاص داده‌اند نیز وضعیت مناسبی در زمان بروز زلزله ندارند و قطعا جان بسیاری از مردم را در میان آوارها خواهند گرفت.
در چنین شرایطی که احتمال وقوع زلزله تهران به بحث داغ مردم و مسوولان تبدیل شده است و سازمان‌ها و دستگاه‌های مرتبط در تلاشند با ارائه راهکارهایی آمادگی پایتخت و ساکنان آن را در شرایط بحران افزایش دهند، معاون بازسازی سازمان مدیریت بحران کشور روز گذشته از تخصیص ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار به منظور مقاوم‌سازی و خرید تجهیزات ایمنی برای شهر تهران خبر داد.
محمد لطیفی با اعلام خبر تدوین و اجرای طرح جامع امداد و نجات شهر تهران گفت: در این راستا یکی دو ماه پیش ۱۰۰ میلیارد تومان برای ایمن‌سازی و خرید تجهیزات برای شهر تهران مصوب شد که قرار است در قالب اعتبارات امسال در اختیار دستگاه‌ها قرار گیرد.
براساس مطالعات و بررسی‌های انجام شده مهمترین تهدید بافت‌های فرسوده خطر وقوع زلزله است و معقول‌ترین و کارآمدترین راه برای کاهش آسیب زلزله، بازسازی بافت‌های فرسوده است که متاسفانه به‌رغم طرح‌های خوب شهرداری تهران چندان با حمایت و استقبال نهادهای ذی‌ربط در دولت مواجه نشده است.
این در حالی است که به اذعان مسوولان شهرداری هم‌اکنون ۷۰درصد ساختمانهای در حال ساخت و به عبارتی نوساز هم به دلیل رعایت نکردن استانداردهای لازم جزو ساختمانهای فرسوده محسوب می‌شود و این امر جدا از عدم توفیق نسبی در روند نوسازی بافت‌های فرسوده است.
آنچه در این میان نگران‌کننده است وضعیت نامطلوب ۳۰۰۰ هکتار بافت فرسوده کلانشهر تهران است که در صورت وقوع زلزله تهران همانند یک بمب ساعتی برای ساکنان آن عمل خواهد کرد.
وزیر مسکن و شهرسازی درحالی وجود این میزان بافت فرسوده در پایتخت را تایید می‌کند که به گفته حمزه شکیب، رئیس کمیسیون توسعه و عمران شورای شهر تهران در محدوده بافت‌های فرسوده شهر تهران ۲۱۶ هزار واحد و در کل شهر تهران نیز حدود ۶۰۰ هزار واحد مسکونی فرسوده وجود دارد.
با این حال، معضلی به نام بافت فرسوده با توجه به آسیب‌های فردی و اجتماعی‌ای که با خود به همراه دارد سال‌هاست که نام تهران را همراهی و شهروندانش را تهدید می‌کند و شاید به همین دلیل است که همواره طرح‌های مختلفی از سوی شهرداری و دیگر سازمان‌های مسوول برای برون‌رفت این کلانشهر از چنین مشکلی پیشنهاد شده و حتی تا حدودی در جاده اجرایی شدن پیش رفته است اما سرانجام آن جز پابرجا بودن این مشکل نبوده است.
مقاوم‌سازی ۴۳ هکتار بافت فرسوده تهران
کمین زلزله برای بافت‌های فرسوده شهر تهران موجب شده سازمان مدیریت بحران وزارت کشور برنامه نوسازی بافت‌های فرسوده پایتخت را در سال جاری بطور جدی در اولویت اجرا قرار دهد.
معاون بازسازی سازمان مدیریت بحران کشور در گفتگو با مهر با اشاره به برنامه‌های این سازمان در بحث مقاوم سازی بافت‌های فرسوده می‌گوید: بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده و توافق با وزارت مسکن و شهرسازی، مقاوم‌سازی ۴۳ هکتار از بافت‌های فرسوده تهران در دستور کار قرار گرفته است.
آغاز صدور شناسنامه فنی ساختمان
عدم نظارت جدی بر ساخت و سازها و عدم اجرای دقیق مصوبه الزام سازندگان مسکن به دریافت شناسنامه فنی نیز طی سالهای اخیر به بحران کیفیت در ساخت و سازهای شهری دامن‌زده و تلاش‌های مسوولان شهرداری، شورای شهر و وزارت مسکن و شهرسازی برای اجرای جدی مصوبه الزام سازندگان مسکن به دریافت شناسنامه فنی تاکنون با موفقیت چشمگیری همراه نبوده است.
اما شنیده‌ها حاکی است مسوولان سازمان نظام مهندسی ساختمان و شهرداری‌ها قرار است امسال با جدیت بیشتری بحث الزام صدور شناسنامه فنی ساختمان را دنبال کنند به‌طوری‌که رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان روز گذشته در جمع خبرنگاران از آغاز صدور شناسنامه فنی ساختمان در ایران خبر داد.
ترکاشوند با بیان این‌که بیش از ۲۰۰ ساختمان با زیر بنای بیشتر از ۳ هزار متر مربع در تهران شناسایی شده است، می‌گوید: بر اساس تفاهمنامه این سازمان با شهرداری، شورای شهر تهران و وزارت مسکن و شهرسازی صدور شناسنامه فنی ملکی در شهر تهران از ساختمانهای با متراژ ۳ هزار مترمربع آغاز می‌شود و در یک دوره ۶ ماهه و بتدریج برای ساختمانهای با زیر بنای کمتر اجرا خواهد شد.
وی با بیان این‌که تا ۶ ماه آینده عملیات صدور شناسنامه فنی ملکی برای ساختمانهای با متراژ ۲۵۰۰ متر پایان می‌یابد، تصریح می‌کند: شناسنامه فنی ساختمان شامل ویژگی‌ها و مشخصات و کیفیت مراحل ساخت و ساز است.
ترکاشوند با بیان این‌که الزام دریافت شناسنامه فنی و ملکی ساختمان موجب نظارت بیشتر و دقیق‌تر بر کیفیت و استانداردهای ساخت و سازها خواهد شد، می‌گوید: شناسنامه فنی ملک شامل ابعاد فنی ساختمان مانند کیفیت اجرا و ساخت و ساز، جزئیات معماری، سازه، تاسیسات مکانیکی، برقی و دیگر ویژگی‌های فنی ساختمان است.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان با بیان این‌که افراد با شناسنامه فنی ساختمان از جزئیات همه مراحل اجرایی ساختمان اعم از نقشه، معماری، تاسیسات، مصالح و غیره مطلع می‌شوند، می‌افزاید: همه این مراحل با دقت مهندسان، کنترل می‌شود و آن‌ها با امضای هر یک از بخش‌های شناسنامه در برابر آن مسوول خواهند بود.
کارشناسان بخش مسکن و مسوولان سازمان نظام مهندسی معتقدند با اجرای طرح شناسنامه فنی ساختمان ها، امدادرسانی در هنگام زلزله تسریع خواهد شد.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان در این باره می‌گوید: علاوه بر افزایش کیفیت ساخت و سازها، در زمان وقوع زلزله با در اختیار داشتن آمار مشخص از وضع ساختمان ها، امدادرسانی سریع‌تر انجام و با اطلاعات جامع این شناسنامه، وضع لرزه‌ای ساختمان در برابر زلزله مشخص می‌شود.
طبقه‌بندی کیفیت ساختمانهای تهران
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران نیز از طبقه بندی کیفیت ساختمانهای شهر خبر داده و می‌گوید: در نظر داریم کیفیت ساختمان‌ها را طبقه‌بندی کرده و بر اساس آن گواهی صادر کنیم تا خریدار در هنگام خرید از کیفیت ساختمان خود و این‌که در کدام طبقه‌بندی یک، دو ویا سه قرار گرفته است، آگاه باشد.
هیربد معصومی با بیان این که همه مصالحی که در ساختمان به کار می‌رود باید استاندارد باشد، می‌افزاید: مصالحی که در سفت کاری و نازک کاری ساختمان به کار می‌روند مانند آهن، میلگرد، کاشی، سرامیک، لوله‌های تاسیساتی و غیره حتما باید تاییدیه موسسه استاندارد را داشته باشد.
به گفته وی این برنامه که هم اکنون در مرحله مطالعه و بررسی است در راستای سیاست تشویقی برای سازندگان انجام خواهد شد که در کیفیت ساخت و ساز دقت کنند و قطعا انجام آن با همکاری همه دستگاه‌های مربوطه امکان‌پذیر است. بحران کیفیت در ساخت و سازهای شهری و وجود ساختمانهای ناامن و غیرمقاوم در حالی طی سالهای اخیر حساسیت ویژه متولیان حوزه ساخت و ساز و کارشناسان مباحث مقاوم‌سازی لرزه‌ای را برانگیخته است که در ریشه‌یابی دلایل بروز این بحران، نبود نظارت جدی و برخورد قاطع با ساخت و سازهای غیرمجاز، ناامن و غیرمقاوم بودن مصالح به‌عنوان حلقه مفقوده استانداردسازی ساخت و سازهای شهری بیش از دیگر عوامل خودنمایی می‌کند؛ معضلی که با وجود برخورداری از قوانین بازدارنده و سختگیرانه در برخورد با متخلفان، همچنان از ضعف در ضمانت اجرایی برخوردار است.
