مرحوم استاد جبار باغچه بان

باغچه بان سال ۱۲۹۷شمسی، آموزگاری را در شهر مرند آذربایجان آغاز کرد و بعدها به مناسبت تاسیس نخستین کودکستان خود در تبریز، به نام باغچه اطفال نام خانوادگی خود را به باغچه بان تغییر داد. باغچه‌بان را باید اولین کسی دانست که در ایران آموزش سمعی وبصری را به نظام آموزشی کشور ما وارد کرد.او با خلاقیت خاص خود، وسایل سمعی وبصری می ساخت تا به وسیله آن به دانش آموزان کودکستانی بیشتر و بهتر بیاموزد.ایجاد آموزش قبل از دبستان و بنیانگذاری آموزش و پرورش ناشنوایان در ایران از افتخارات باغچه بان است.

جبار باغچه بان همچنین اولین مولف و ناشر کتاب کودک در ایران است.او از سال ۱۳۰۷ علیرغم دشواری های فراوان چاپ وکلیشه،چاپ کتب مخصوص کودکان را با تصاویری که خود می کشید آغاز کرد.

یکی از کتابهای وی با عنوان «بابا برفی» ازسوی شورای جهانی کتاب کودک به عنوان بهترین کتاب کودک انتخاب شد.
وی کتابهای دیگری همچون کتاب حساب ویژه وکتاب آموزش کرو لال ها را به رشته تحریر درآورده است.

از ابتکارات باغچه بان می توان به روش شفاهی در تعلیم ناشنوایان، اختراع گوشی استخوانی یا تلفن گنگ،کشف خواص صوت ها و تقسیم بندی آنها،تهیه وسایل مختلف بصری برای تدریس ناشنوایان و اختراع گاه نما اشاره داشت.

پس از تعطیلی باغچه اطفال در تبریز،جبار باغچه بان فعالیت آموزشی خود را در شیراز به مدت ۶ سال دنبال کرد و درسال ۱۳۱۲ کار آموزش ناشنوایان را درخیابان سعدی تهران در خانه ای محقر با ۶ کودک کرولال پی گرفت.

باغچه بان شیوه آموزشی جدیدی درتدریس الفبای فارسی به وجود آورد که ترکیبی از روش مکتب خانه ها و مدارس قدیم ایران و روش مدارس آن روز بود. شیوه آموزشی باغچه بان در ارتباط با ناشنوایان نیز یک روش تجربی و ابتکار بدون اقتباس از الگوهای خارجی بود.
الفبای گویای باغچه بان شهرت جهانی دارد.

وی در سال ۱۳۱۳ امتیاز مدرسه ناشنوایان باغچه بان را گرفت و همان سال مدرسه ناشنوایان تهران در یوسف آباد را بنا نهاد و در اختیار دانش آموزان ناشنوا قرار داد.وی در طول کار، روش شفاهی را که یافته بود استوار ساخت و در نتیجه امروز در کلیه مدارس ناشنوایان به کودکان حرف زدن و لب خوانی آموخته می شود.

باغچه بان برای آسان کردن روش آموزش ناشنوایان، الفبای دستی خود را اختراع کرد.این الفبا از نظر اینکه با خاصیت اصوات مطابقت داردکمک تلفظ است و نه جانشین آن و از این رو در نوع خود بی نظیر است.

به گزارش مهر ، باغچه بان طی سالها تعلیم و تربیت به کودکان به روشی دست یافت که امروز آن را روش ترکیبی می گویند. اکنون این روش بعد از گذشت این همه سال به عنوان مترقی ترین روش در مدارس به ویژه آموزش دبستان در سراسر کشور مورد استفاده قرار می گیرد.

جبار باغچه بان، نخستین معلم گلهای خاموش در ایران، پس از اینکه با دست هنرآینه ای برای کرولال ها ساخت و از چشم به جای گوش چهره صوت را برای آنان ترسیم کرد،سرانجام درچهارم آذرماه سال ۱۳۴۵ با امید به آینده ای روشن برای ناشنوایان در سن ۸۲ سالگی دیده از جهان فرو بست.

روحش شاد و یادش گرامی باد.

برگرفته از خبرگزاری مهر